TUĞRUL TANYOL

Hayatı:

1953'de İstanbul'da doğdu. Saint-Joseph ve Kabataş Erkek Lisesi'nde okudu. Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nü bitirdi (1977). İstanbul Üniversitesi'nde doktorasını tamamladı. Şimdi Marmara Üniversitesi'nde öğretim üyesi. İlk şiiri 1970'te “Yeni İnsan” dergisinde yayınlandı. Varlık, Somut, Türkiye Yazıları, Gösteri dergilerinde şiirleri ve Türk şiiri üzerine yazdığı yazılarıyla dikkati çekti. “Üç Çiçek” ve “Poetika” adlı şiir dergilerinin kurucuları arasındadır.

“Ağustos Dehlizleri” adlı şiir kitabıyla 1985 yılında, Necatigil Şiir Ödülü'nü kazanmıştır.

Eserleri:

1. Elinden Tutun Günü (1983)
2. Ağustos Dehlizleri (1985)
3. Sudaki Anka (1990)
4. Oda Müziği (1992)
5. İhanet Perisinin Soğuk Sarayı (1995)
6. Büyü Bitti (2000)
7. Her Şey Bir Mevsim (2006)


... buradaki şiirlerin tamamını; “Tuğrul Tanyol Toplu Şiirleri, 1971-1995” (Yapı Kredi Yayınları, 1997) adlı kitaptan aldım...

BEYAZ AT

Sönmüş kentleri dolaştım sessizlikte
Boş meydanları, kirli sokakları
Herkes kendi yankısının peşinde

Karanlık avlularda oturdum
İçimde vahşi tamtamları inlerken ölümün
Tüm putların yeniden dirildiğini gördüm
Beyaz bir at gibi uzaklaşıp yiterken ömrüm.

Sen uyuyordun
Kirli sokaklarına güneş vurmayan odanda.
Evler bir bir yıkılırken üstüme
Yollar canlanmış sıkarken boynumu
Uyuyordun sen
Uyuyordun sen
Uyanmak için bir başka gecede...

Ağır kanatlarıyla büyürken sessizlik
Karanlık usulca konarken pencerene
Gölgeler asarken kendini başka gölgelere...
Kent yanıyor duyuyor musun?

Sönmüş kentleri dolaştım sessizlikte
İçimde vahşi tamtamları inlerken ölümün
Acının acıya, nefretin nefrete
Karanlığın karanlığa dönüşünü gördüm
Beyaz bir at gibi uzaklaşıp yiterken ömrüm...

İMKÂNSIZ ŞİİR

Fırtınalar dokudum yalnızlığımdan
Issız yamaçlarında dolaştım ömrümün.
Aşılmaz ateşler yaktım alnımın ortasına
Bir gölge miydi çarptığım, yoksa gözlerin...

Her gece ellerin uzanır bir başka cehenneme
Her gece sokaklar bir olup düşer peşime
İhanet bir bıçak gibi işlerken tenime
Her gece bir başka şair
Asar usulca kendini penceresine...

UZAKTA KALAN

“Yalnızlık gittiğin yoldan gelir” Oktay Rifat

Elveda gençliğim, bir daha buluşur muyuz?
Zaman nehirleri karanlık denizlere akıyor
Gittiğin yoldan geliyor ölüm

Elveda gençliğim, dargın değilim sana
Bu rezil, bu kirli, bu acımasız dünyada
İçimde bir sen tertemiz kaldın

Anılar giderek daha uzak
Ölüm giderek yakın...

NOKTÜRN

Geçmişin buruk aydınlığından
Yarı beline kadar eğilmiş
Sudaki resmine bakan
Beyaz çocuk,
Ölüm öyle uzak ki sana...

Serilecek dokunsan
Ayağına dallar
Ve güneşi tepelere kovalayan rüzgâr
Tarancı'nın bir dizesi olur
Aramızda dalgalanan uzaklık
Bir Noktürn olur
Yalnızlığımı ören karanlık.

YARA

En ince yerinden akşamın yara açıp giriyoruz
Kirpiklerin kalın demirlerinde tutuklu anılar.
Gözlerimizin karanlık perdesinde resimler yasak,
Altı çizili sözcükler yakılmış kitaplarda,
Bir de bu dalıp dalıp gitmeler yok mu...

Açın kapıları, açın kapıları, açın!..
Kağıdın üstüne düşen deniz bak nasıl genişliyor...
Tutup bir bakış getiriyorsun kırarak parmaklıkları,
En uzak yollardan getiriyorsun bunları, belki yaralısın
Dudaklarımızı yakarak bir söz fırlıyor kalbimizden.
Silkinip uyanıyoruz, dışarda bir acı fırtınası...

Bir martı düşüyor üstümüze karanlıktan...

BASRA

Çekildi suların durgun körfezi,
İsteğin çılgın aygırı kızıştı!..
Simsiyah gölgesinden doğrulan bir yılan gibi
Üşüyen yazın vadisine doluştu güz...

Ah, acıyla titrerken mutluluktan sararan yaprak!
Düşünmenin açmazında canlanan duygu,
Bir kırıntı mı bu? Bir büyük boşlukta parçalanan
Kutsal tozları yok oluşun, belki bir ay taşı
Belki tâ Kerbelâ'dan
Hac yollarının ardı sıra, harap
Ve büyük bir yağma olan Basra'da
Yeşillere bürünmüş o karanlık satrap...

Beyaz sakallı, siyah sarıklı bir orta çağ
Süzülüyor ağır ağır durgun sularına körfezin
Hilâlin iki parçaya bölünüp düştüğü yerde
Ölmek, öldürmek ve kutsanmak için...

Tanrım, nerede vaat edilmiş anahtarı cennetin?
Körfezin karanlık suları götürüyor
Sahipsiz gölgesini morarmış ölülerin...

UZUN BİR ŞİİRE BAŞLAMAK

Uzun bir şiire başlamak
Zamansız bastıran yağmura rağmen.
Dizelerin aralandığı yerde beliren yüz
Bir perdeyi açar gibi karanlığın içinden...

Kimin elleridir bilinmez bir dosta benzeyen,
Ay mı, bulutlar mı ya da sessizce
Bahçeyi boydan boya dolaşır rüzgâr
O sözcüğü içinde saklar gece...

Uzun bir şiire başlamak
Hayat kadar uzun, umutlar gibi uzak.
Bir yol ansızın kesiliverir bir yerlerde,
Bir denizin önünde unutulan ırmak...

Haritalar karışık bir yalnızlığı gösterir,
Amaç yoksa sonsuza uzanır yollar,
Uzun bir şiire başlamak, belki bu!..

Ne çok beklenmedik sözcük ışır gecede...

YALNIZ ADAM

Yalnız adam görür bazı şeyleri
Düşüncenin ıssızlığında beliren gölgeler gibi
Kalabalık caddeler, ışıklar içinde geniş...

Hep gidilecek bir yol vardır birlikte başlanan
Sonunda tenha bir sokağa çıkar insan
İşte ardında giderek azalan ayak izleri...
Gölgesinden korkan ışık, dalların mor iskeleti
Yılların kararttığı bir gümüşü ovalar gibi
Sıyrılmak istesen de seni saran ellerden...

Bir an, duyumsayıp ansızın
Yalnızlığın o korkunç ejderini
Fırlarsın sokağa, aramak için birilerini!..

BIÇAK

Benim gizlerim yok, çıplak!
Çıplak bir ardıç geçiyor duvarın izinden...
Mağarasında uyuyan şaman
Unutuldu
Binlerce yıllık uykusundan
Uyansa bile...

Putlardan söz ediyorduk
Tanrının izniyle nasıl başlamalı söze?
Duvar duvara dönmeden önce
Kim karıştırdı kumu kirece, kim sıvadı
Sözlerin ve şehvetin üstünü?

Benim gizlerim yok!
Ayır ayırabilirsen ikiye
Tam ortasından akıp giden suyu...
Bir bıçak neye yarar
Kesip çıkartmaya, bu inançsız ruhu...